با توجه به خواص ضد خوردگی، به عنوان یک خنک کننده در ذخیره انرژی حرارتی برای سیستم های تهویه مطبوع و سردخانه صنعتی استفاده میشود. کاربرد نیتریت سدیم در صنایع دارویی : نیتریت سدیم در داروسازی به عنوان یک داروی موثر برای رفع مسمومیت ایجاد شده با سیانید است به همین دلیل در فهرست دارو های ضروری سازمان بهداشت جهانی قرار دارد. از ترکیب نیتریت سدیم با تیو سولفات سدیم در صنایع دارویی استفاده میشود. همچنین به عنوان یک حد واسط، در تولید ساخارین و کافئین به کار میرود.
در ایام قدیم از نمک برای حفظ گوشت استفاده شده است. فرآورده های گوشتی حاوی نمک معمولاً به رنگ قهوه ای مایل به خاکستری بود. با افزودن نیتریت سدیم به همراه نمک ، گوشت رنگ قرمز و سپس صورتی ایجاد می کند، که با گوشت های فرآوری شده مانند ژامبون ، بیکن ، هات داگ و بولونیا همراه است.
در اوایل دهه ۱۹۰۰ استفاده از نیتریت سدیم به عنوان یک افزودنی در مواد غذایی ، رایج شد. نیتریت سدیم طعم و رنگ به گوشت می بخشد. باعث مهار اکسیداسیون لیپیدها که منجر به حساسیت می شود و رشد میکروارگانیسم های بیماری زا را مهار می کند.
توانایی نیترات سدیم در پرداختن به موارد ذکر شده منجر به تولید گوشت با ماندگاری طولانی شده و باعث بهبود رنگ و طعم مطلوب شده است. طبق گفته دانشمندان که در صنعت گوشت کار می کنند ، نیتریت ایمنی مواد غذایی را بهبود بخشیده است.
نیتریت عدد E250 را دارد. از نیتریت پتاسیم (E249) به همین روش استفاده می شود. این مصارف برای استفاده در اتحادیه اروپا ، ایالات متحده و استرالیا و نیوزلند و همچنین ایران تصویب شده است.
ظاهر و طعم گوشت یک مؤلفه مهم پذیرش مصرف کننده است. نیتریت سدیم مسئول رنگ قرمز مطلوب گوشت است.
نیتریت بسیار کمی برای القاء این تغییر مورد نیاز است. گزارش شده است که برای تحریک این تغییر رنگ مطلوب ، ۲ تا ۱۴ قسمت در میلیون (ppm) لازم است.
با این حال ، برای افزایش طول عمر این تغییر رنگ ، به میزان قابل توجهی بالاتر نیاز است. مکانیسمی که مسئولیت این تغییر رنگ است ، تشکیل مواد nitrosylating توسط نیتریت است ، که توانایی انتقال اکسید نیتریک را دارد که متعاقباً با میوگلوبین واکنش نشان می دهد تا رنگ گوشت پخته شده تولید شود.
طعم منحصر به فرد در ارتباط با گوشت پخته شده نیز تحت تأثیر افزودن نیتریت سدیم قرار دارد. با این حال ، مکانیسم اساسی این تغییر ذائقه هنوز کاملاً درک نشده است.
نیتریت سدیم به دلیل نقش آن در مهار رشد اسپورهای کلستریدیوم بوتولینوم در گوشتهای یخ زده شناخته شده است. مکانیسم این فعالیت ناشی از مهار خوشه های آهن گوگردی است که برای متابولیسم انرژی کلستریدیوم بوتولینوم ضروری هستند. با این حال ، نیتریت سدیم درجات مختلفی از کارآیی را برای کنترل رشد سایر فسادها یا بیماریهای ایجادکننده میکروارگانیسم ها داشته است.
حتی اگر مکانیسم های مهاری برای نیتریت سدیم به خوبی شناخته نشده باشند، اثر بخشی آن به عوامل مختلفی از جمله سطح باقیمانده نیتریت ، pH ، غلظت نمک ، کاهش دهنده های موجود و میزان آهن بستگی دارد. علاوه بر این ، نوع باکتریها همچنین بر اثربخشی نیتریت سدیم تأثیر می گذارد. به طور کلی توافق بر این است که نیتریت سدیم برای کنترل پاتوژن های گرم منفی از جمله سالمونلا و اشرشیا کولی مؤثر نیست.
سایر مواد افزودنی غذایی (مانند لاکتات سدیم و سوربات پتاسیم) محافظت مشابهی در برابر باکتری ها دارند اما رنگ صورتی دلخواه را ارائه نمی دهند.
چند سال پیش مردم می شنیدند که نیتریت سدیم موجب سرطان می شود. پنل های علمی متعددی ایمنی این ماده را ارزیابی کرده اند و نتیجه گیری ها اساسا یکسان بوده است. این ماده نه تنها ایمن است، بلکه یک ابزار بهداشت عمومی محسوب می شود، زیرا دارای پیشینه ثابت شده برای جلوگیری از بوتولیسم است.
برنامه ملی سم شناسی، یک آژانس در وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده، یک مطالعه چند ساله برای ارزیابی ایمنی نیتریت سدیم انجام داد. این تحقیق نشان داد که نیتریت سدیم در سطوح مورد استفاده ایمن است، به همچنین این دانشمندان نتیجه گرفته اند که نیتریت سدیم یک درمان بالقوه برای پیوند اعضاء، حملات قلبی، بیماری سلول های دائمی و مشکلات عروقی پا است.